Μια άλλη επέτειος – 25 Μαρτίου 1944
Ηταν ημέρα Σάββατο και Εθνική Εορτή, 25η Μαρτίου. Μέσα σε λίγες ώρες, μια πανάρχαιη ιστορική κοινότητα εξοντώθηκε ολοκληρωτικά. Τα γεγονότα και το χρονικό μπορείτε να τα βρείτε σε βιβλία και στο διαδίκτυο. Εμείς θα προσθέσουμε δυο στοιχεία μόνο:
– Η σύλληψη και ακολούθως η αποστολή με τρένα των περίπου 1.800 Εβραίων των Ιωαννίνων δεν θα ήταν τόσο επιτυχής και τόσο γρήγορη, αν δεν υπήρχε η βοήθεια κάποιων ελληνικών υπηρεσιών προς τους Γερμανούς, όπως λ.χ. η Αστυνομία/Χωροφυλακή. Το αναφέρουν αυτό και οι Ναζί στις εκθέσεις τους. Εγιναν συσκέψεις, ακόμη και λίγο πριν χαράξει εκείνη η ημέρα, για τον καταμερισμό ενστόλων στα σημεία του κυκλωτικού μπλόκου.
– Λίγη ώρα μόνο μετά που έφυγε και το τελευταίο φορτηγό, ήδη από το μεσημέρι της ίδιας μέρας, υπήρχαν αναφορές για πλιάτσικο στις περιουσίες των ΕΒραίων συμπατριωτών μας από τους Χριστιανούς της πόλης.
Εδώ μπορείτε να δείτε ολοκληρωμένη την σειρά των 19 φωτογραφιών από εκείνο το πρωινό στα Γιάννενα. Θα προτείναμε στον αναγνώστη να μην προσπεράσει στα γρήγορα τις εικόνες, αλλά να σταθεί για λίγα δευτερόλεπτα στα πρόσωπα των ανθρώπων. Πολύ λίγοι επέζησαν, λιγότεροι από 200 από τους συνολικά περίπου 2.000.
Θα αναρωτηθεί κανείς, για ποιο λόγο θα πρέπει σήμερα ν’ ασχολούμαστε με ιστορίες 70 χρόνων. Οπωσδήποτε, είναι η ώρα της πνευματικής αντεπίθεσης (κλικ εδώ), όμως θα πρέπει να προσέξουμε ένα λεπτό σημείο. Κοιτάξτε το μικρό κοριτσάκι που περιμένει να το ανεβάσουν στο φορτηγό, και κρατάει από το χέρι ένα ακόμη μικρότερο νήπιο, όταν γυρίζει το προσωπάκι του για να δει τον φακό της κάμερας και τον Γερμανό που φωτογραφίζει. Κάτα πάσα πιθανότητα, ήταν η τελευταία φωτογραφία της πολύ σύντομης ζωής του. Δεν είχε κάνει τίποτα. Οπως δεν είχε κάνει τίποτα, επίσης, και η κοπέλα που κλαίει και σπαράζει στη μέση του δρόμου (λέγεται ότι ίσως είναι η μόνη από την οικογένειά της που επέζησε, γύρισε στην Ελλάδα, εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, παντρεύτηκε, έκανε οικογένεια και πέθανε πριν λίγα χρόνια).
[UPDATE Φεβρουάριος 2015:
Το 2010, η Marcia Haddad Ikonomopoulos (διευθύντρια του μουσείου Kehila Kedosha Janina Museum, που βρίσκεται στη Νέα Υόρκη) κατόρθωσε να βρει την ταυτότητα της κοπέλας. Ηταν η Fani Haim (Svolis), γεννημένη το 1925, δηλαδή 19 ετών στην φωτογραφία. Επέζησε από τα στρατόπεδα θανάτου, η μοναδική από την οικογένειά της, παντρεύτηκε Χριστιανό, κι ευτύχησε να γίνει γιαγιά προτού πεθάνει το 2008. Το σχετικό άρθρο της Haddad Ikonomopoulos με τίτλο «The Crying Woman», 2010, εδώ.]
Στις κοινωνίες δικαίου, όταν διώκεται κάποιος, αυτό γίνεται μόνο λόγω των πράξεων του. Θα διωχτεί κάποιος, και θα δικαστεί και θα υποστεί τις συνέπειες γι’ αυτό που έκανε. Αυτό που βλέπουμε στις φωτογραφίες είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Οι άνθρωποι διώχτηκαν (και εξοντώθηκαν στο τέλος) -όχι γι’ αυτό που έκαναν, αλλά- γι’ αυτό που ήταν.
Θα νόμιζε κάποιος, ο οποιοσδήποτε, λογικός και καλόπιστος, ότι αυτή η φρικιαστική πρακτική θα έπρεπε να έχει εκλείψει, στις σημερινές δημοκρατίες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του Νόμου. Δυστυχώς όχι. Σήμερα στη χώρα μας το βλέπουμε να επαναλαμβάνεται και να χαίρει αποδοχής από ένα τμήμα του εκλογικού σώματος. Μιλάμε, ασφαλώς, για τη ναζιστική συμμορία η οποία βάζει στο στόχαστρο ανθρώπους με μοναδική αιτιολόγηση, αυτό που είναι. Μετανάστες, ξένους, γκέι, αριστερούς, εξαρτημένους, τσιγγάνους, Εβραίους, Ελληνες μουσουλμάνους, και ο κατάλογος δεν έχει τέλος, μέχρι να στοχοποιηθεί και ο τελευταίος που δεν διαθέτει τις προδιαγραφές για μέλος του «νόμιμου κόμματος».
Οταν συναντώ ανθρώπους που μιλάνε με συμπάθεια για το εγκληματικό ναζιστικό μόρφωμα, τους λέω το εξής:
– Αν τους συμπαθείτε τόσο πολύ, τότε κοιτάξτε να πάτε να τους βρείτε και να ζητήσετε να γίνετε μέλη στην οργάνωσή τους. Γιατί έτσι, ίσως έχετε μια ευκαιρία να την γλιτώσετε, όταν θα έρθει και η δική σας ώρα. Αν και ούτε και με αυτό μπορείτε να είστε βέβαιοι, όπως φάνηκε και στη ναζιστική Γερμανία, όταν ο Χίτλερ πέρασε από λεπίδι τους δικούς του, βλέπε Ερνστ Ρεμ.
Sevgi Denizleri 
Yorum bırakın